Deniz Toraman’ın Seramiklerinde Estetik Oluşum

Seramik sanatı diğer plastik sanatların yaratım gerçekliğinin ötesinde, teknik sorunsallarını da kendi oluşumunda barındırır. Bu yüzden seramik sanatçısı bir yaratım gerçekliğini düşünürken ve kendi estetiğini oluştururken, aynı zamanda teknik düzlemde de sorunları çözmek durumundadır. Bu da bu sanatın çift kat bir zorluk ve kendine özgü özel bir alan barındırdığını bizlere göstermektedir.

Deniz Toraman seramikleri böylesi bir zorlu alan içinde kendi özgün estetiğini yaratırlarken, yeni ve farklı olanın da dinamizmine sahip olarak izleyende beğeni duygusu oluştururlar. Yüzlerce, binlerce kuş figürü, yaratımın teknik estetik alanında ‘özgürlük’ tanımının en dinamik kulvarını meydana getirirler. Bunun yanında hem yüksek bir görsel dinamizm yaratırlar, hem de kavramsal bir algılama boyutunu devreye sokarak; sanatçının nasıl özgün bir başarı elde ettiğini gösterirler.

Deniz Toraman’ın sanatı, kişiliğinin de yeniliğe, değişime ve özgürlüğe açık olan tutumu üzerinden kendine özgün bir alan yaratır. Bu, özgürlük tanımıyla koşut bir oluş serüvenidir aslında. Kanat çırpan, bir formun değişik varyantları ve estetik argümanları olarak kimlik kazanan seramik kuş figürleri; hem paylaşılan bir güzellik olgusunu hem de yaratım ritmini oluştururlar.

Evet, sanatçının bu kuşları özgürlük algısının özgün ritmi boyutunda, birbirinden farklı binlerce formu, irili ufaklı tanım içinde oluştururken, yüksek bir lirizmi de içinde barındırırlar. Böylelikle hem görsel bir şölene dönüşürler, hem de kavramsal bir alan yaratırlar kendilerine. Bu alan formun ifadesi olarak karşımızda belirginlik kazandığı gibi, aynı zamanda düşüncenin çok katmanlı gerçekliği olarak da ortaya çıkar.

Sanatçı her boyutta, form anlayışında ve malzeme çeşitliliğinde seramik sanatını değerlendirirken, bu sanata yeni açılımlar da katmaktadır aynı zamanda. Bu katılan alan her çalışma ritminde ileriye doğru bir atılım realitesinde ortaya çıkmaktadır onda. Gerek minimal olgu boyutunda gerekse de büyüklük ve devasalık algılaması gerçekliğinde öylesine kendine özgü bir estetik alan yaratmaktadır ki sanatçı, bu da onun yaratısını değişim realitesi üzerine kurguladığı, giderek bu değişimin özgünlük alanı içinde kendini geliştirdiğini göstermektedir.

Hazmedilmiş ve dönüştürülmüş form anlayışı, bu kuşların sonsuz kanat çırpışı, özgür tanım ve yüksek estetiğiyle birlikte yeni bir plastik kalıp olarak ortaya çıkmakta; giderek bu olgu onun sanatının en dinamik, dönüştürücü ritmi olarak belirginlik kazanmaktadır. Bundan sonra da sanatçının bu değişim realitesini yüksek ayar bir estetik gerçeklik boyutunda sürdüreceğini bilerek; onun günümüz seramik sanatçıları içinde haklı yerini çoktan aldığını da özellikle belirtmek gerekiyor.

Sonuç olarak Deniz Toraman, değişimden korkmayan, değişimin bir özgürlük duyumsaması ve estetik yenilenme olduğunu kavramış bir sanatçı olarak, yaratıcı üretkenliğine devam edecek. Bu yaratım sürecinin içinde değişimi, yenilenmeyi ve en önemlisi özgün ifadeyi barındıracağını söylemek lazım…

Ümit Gezgin
Sanat Eleştirmeni